De afgelopen jaren heeft de wereld een toename gezien van Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS), die als paddenstoelen uit de grond schieten. Dit heeft geleid tot nieuwe uitdagingen op het gebied van volksgezondheid en veiligheid, omdat er weinig bekend was over de effecten en risico’s van deze stoffen. Om deze problemen aan te pakken, is de overheid bezig met een nieuwe wetgeving in te voeren om in een keer meerdere NPS te verbieden.
Wat zijn Nieuwe Psychoactieve Stoffen?
Nieuwe Psychoactieve Stoffen zijn synthetische stoffen, die ook wel bekend staan als research chemicals of designer drugs. De NPS hebben als doel de effecten van illegaal geworden drugs na te bootsen, zodat onderzoek naar de effecten en risico’s van deze research chemicals legaal onderzocht konden worden. In Europa zijn er maar liefst 930 verschillende Nieuwe Psychoactieve Stoffen op de markt en er komen steeds nieuwe RC’s erbij.
Wat hield de oude wet m.b.t. de NPS in?
In Nederland worden stoffen illegaal gemaakt middels de Opiumwet, waarbinnen een Lijst 1 en Lijst 2 bestaan. Wanneer een stof in de Opiumwet wordt opgenomen, dan mag deze stof niet meer geproduceerd en verkocht worden. Ook mag het middel niet in je bezit aangetroffen worden. Bekende NPS, die reeds illegaal zijn geworden zijn bijvoorbeeld 3-MMC en 3-CMC. 3-CMC kopen ging dus op een gegeven moment niet meer, maar zijn broertjes 2-CMC en 2-MMC konden wel weer legaal gekocht worden. Er zijn dus genoeg stoffen, die niet op deze lijst opgenomen zijn. Dit komt, doordat de aanbieders iets veranderen aan de chemische structuur van de illegale stoffen, zoals cocaïne en MDMA, waardoor een Nieuwe Psychoactieve Stof ontstaat die dan legaal is voor onderzoeksdoeleinden. Menselijke consumptie wordt veelal al afgeraden.
Wat houdt de nieuwe wetgeving in?
Anno 2024 ligt er in Nederland een nieuw wetsvoorstel klaar met betrekking tot de NPS. Wanneer deze wet aangenomen wordt, dan zullen drie groepen binnen de NPS in een keer verboden worden alsmede alle RC’s binnen deze groepen. Deze drie klassen worden dan opgenomen in de Opiumlijst 1A. Op deze manier wil de regering de internationale handel en productie van NPS stoppen en tevens de nadruk leggen op het feit dat de NPS gevaarlijk kunnen zijn, ook al zijn ze nu nog niet illegaal zoals de illegale harddrugs.
Naar voorbeeld van andere landen
In België geldt een verbod voor de NPS al sinds 26 september 2017. Ook met dit Koninklijk Besluit werd in een klap meerdere groepen van psychoactieve stoffen verboden. Binnen deze wet werden meteen RC klassen als amfetamines, cathinones, tryptamines, piperazines, synthetische cannabinoïden en fentanyl illegaal gemaakt. Ook NPS die nog in de ontwikkeling waren en binnen deze groepen zouden behoren, waren hierdoor verboden. Andere landen hanteren ook een algeheel verbod op NPS.
Welke research chemicals zullen illegaal worden?
Er zullen in de nieuwe drugswet drie stofgroepen opgenomen worden. Dit zijn:
- Stoffen die afgeleid zijn van 2-FA en 4-FA, zoals de gefluoreerde research chemicals
- De synthetische cannabinoïden
- Stoffen die een afgeleide vormen van 4-aminopiperidin
Heeft de nieuwe wet met betrekking tot NPS wel zin?
Veel mensen en onderzoekers in spe verzetten zich tegen de nieuwe drugswet, omdat eerdere drugsverboden niet gewerkt hebben. Andere argumenten tegen de nieuwe wetgeving zijn:
- Rechtsstaat komt in gevaar
- Verbod leidt tot illegale productie en criminaliteit
- Andere landen lieten reeds zien dat een drugsverbod zinloos is
- Illegale, schadelijkere stoffen zullen op de markt verschijnen
- Handhaving zorgt voor een extra overbelasting van politie en het OM
- Medisch onderzoek wordt er niet gemakkelijker op
- Verbod is niet gebaseerd op gedegen onderzoek
- Het is niet communiceerbaar
- Een verbod is naïef
Zijn er wel nog alternatieven voor de NPS?
Het gebruik van onderzoekchemicaliën kan geassocieerd worden met verschillende risico's voor de gezondheid en veiligheid, vanwege hun onbekende effecten en juridische status. Gelukkig zijn er alternatieve benaderingen voor onderzoek en experimenten die minder risicovol zijn. Een alternatief voor research chemicals is het gebruik van al lang bestaande en goed bestudeerde chemicaliën, waarvan de effecten en risico's goed bekend zijn. Deze chemicaliën worden vaak gebruikt in wetenschappelijk onderzoek en zijn doorgaans veiliger dan onderzoekchemicaliën vanwege hun grondige onderzoeksgeschiedenis. Een andere benadering is het gebruik van natuurlijke producten en extracten, die een alternatief bieden voor research chemicals. Veel planten en kruiden bevatten verbindingen die interessante farmacologische eigenschappen hebben en kunnen worden onderzocht voor verschillende toepassingen.
